Süt nedir?
Memeli canlıların dişilerinin doğum yaptıktan sonra (yavrularını beslemek güdüsüyle) memelerinden gelen sıvıya süt denmektedir. Ayrıca bazı bitkilerde bulunan beyaz renkteki öz suya ve erkek balığın tohumuna da süt denir. Süt endüstrisinde yaygın olarak sığır, manda, koyun ve keçiden sağılan sütler kullanılmaktadır. İnek, manda, koyun ve keçilerin meme bezlerinden salgılanan, kendine özgü tat ve kıvamda olan sütün rengi beyaz veya krem renklidir.
Süt, özellikle protein, vitaminler ve başta kalsiyum olmak üzere mineraller bakımından beslenmede çok önemli besin öğelerini bünyesinde bulundurmaktadır. Kendine özgü tat, koku ve kıvamı olan süt; temel besin öğelerini (yağ, protein, mineral maddeler ve vitaminler) yeterli ve dengeli bir şekilde bileşiminde bulundurmaktadır. İçerdiği zengin besin maddelerinden dolayı süt tüm memeli canlıların yavrularının besin ihtiyacını tek başına karşılayabilmektedir.
ÇEŞİTLİ SÜT TÜRLERİNİN ORTALAMA BİLEŞİMİ (%)
| Tür | Kuru Madde | Yağ | Toplam Protein | Kazein | Serum Proteini | Laktoz | Mineral Madde |
| İnsan | 12.4 | 3.8 | 1.0 | 0.4 | 0.6 | 7.0 | 0.2 |
| İnek | 12.6 | 3.7 | 3.4 | 2.8 | 0.6 | 4.7 | 0.7 |
| Koyun | 18.8 | 7.5 | 5.6 | 4.6 | 1.0 | 4.6 | 1.0 |
| Keçi | 13.2 | 4.5 | 3.6 | 3.0 | 0.6 | 4.3 | 0.8 |
| Manda | 17.5 | 7.5 | 4.3 | 3.6 | 0.7 | 4.8 | 0.8 |
| Kısrak | 11.2 | 1.9 | 2.5 | 1.3 | 1.2 | 6.2 | 0.5 |
| Eşek | 10.8 | 1.5 | 2.0 | 1.0 | 1.0 | 6.7 | 0.5 |
Dünya toplam süt üretimi içinde en önemli pay inek sütüne aittir. Toplam süt üretiminin (2012 yılında) yüzde 83’ü inek, yüzde 12,9’u manda, yüzde 2,4’ü keçi, yüzde 1,3’ü koyun sütü ve binde 4’ü ise deve sütünden oluşmaktadır. Türkiye’de (2017 yılında) üretilen toplam sütün ise yüzde 90,6’sını inek sütü, yüzde 6,5’ini koyun sütü, yüzde 2,5’ini keçi sütü ve binde 3’ünü ise manda sütü oluşturmaktadır.
İnek sütünün ortalama yüzde 87,3’ü su, yüzde 5’i de karbonhidrat (laktoz), yüzde 3,5’i yağ, yüzde 3,4’ü protein, binde 7’si de mineral maddedir. Bileşim ögelerinin miktarı hayvanın cinsine, mevsimlere ve beslenme şekillerine göre değişiklik gösterir. Özellikle protein için iyi bir kaynak olan süt proteininin biyolojik değeri 1,0 üzerinden 0,9 olup oldukça yüksektir.
Süt teriminin İngilizce karşılığı: “Milk, Dairy”
Süt ne demektir, Süt hakkında bilgi, Süt ne anlama gelir, Süt sözlük anlamı nedir?
